Debugowanie kodu- prosta sztuczka

Zdobywając coraz większą wiedzę i doświadczenie w obszarze VBA zaczynamy tworzyć coraz bardziej rozbudwoane linie kodu. Szczególnie referencje do złożonych obiektów przestają być problematyczne dzięki coraz lepszemu rozumieniu hierarchii obiektów i samych obiektów i kolekcji. W pewnych sytuacjach zdarzyć się może, że określona linia kodu będzie mieć następującą schematyczną postać:

view sourceprint?

1	Dim myObject as Object

2	Set myObject = Object.Object.Object.Object.Object

lub w konkretnym przykładzie:

view sourceprint?

1	Dim Komentarz As Object

2	Set Komentarz = ActiveCell.Comment.Shape.TextFrame2.TextRange

Jeżeli nasza referencja jest błędna zwrócony zostanie błąd 445: `Object doesn’t support this action`. Pytanie jednak- której ‘akcji’? jeżeli wszystko wydaje się być poprawne czasem trudno o szybkie odnalezienie błędu. Najprostszym rozwiązaniem jest więc rozbicie poszczególnych elementów składowych naszego kodu na kolejne zmienne. W tym wariancie błąd zostanie zwrócony w linii ze wskazaniem konkretnej właściwości/obiektu, który jest błędny. Poniżej dwa przykłady takiego ‘sprytnego debugowania’- wariant krótki bez deklaracji konkretnego oczekiwanego typu obiektu oraz wariant rozbudowany definiujący konkretne typy obiektów (zalecany).

view sourceprint?

01	Sub SprytneDebugowanie()

02

03	Dim Komentarz As Object

04	Set Komentarz = ActiveCell.Comment.Shape.TextFrame2.TextRange

05

06	'wariant szybki

07	Dim A, B, C, D 'tu As Variant, opcjonalnie As Object

08	Set A = ActiveCell.Comment

09	Set B = A.Shape

10	Set C = B.TextFrame2

11	Set D = C.TextRange

12

13

End Sub

14

15	Sub SprytneDebugowanie2()

16

17	Dim Komentarz As Object

18	Set Komentarz = ActiveCell.Comment.Shape.TextFrame2.TextRange

19

20	'wariant dokładny

21	Dim A As Comment

22	Dim B As Shape

23	Dim C As TextFrame2

24	Dim D As TextRange2

25	Set A = ActiveCell.Comment

26	Set B = A.Shape

27	Set C = B.TextFrame2

28	Set D = C.TextRange

29

30

End Sub

Jak odnaleźć źródło danych dla wykresu?

Utworzenie wykresu z wykorzystaniem kodu VBA jest relatywnie łatwe, zawsze można wspomóc się rejestratorem makr co szczególnie dotyczy początkujących adeptów programowania. W jaki sposób odnaleźć źródło danych dla wskazanego wykresu, a więc zakres komórek, na bazie których nasz wykres rysuje linie czy kolumny? W tym zadaniu nie pomoże rejestrator makr, całą koncepcję musimy oprzeć na obiektach powiązanych z wykresem wykorzystując precyzyjnie hierarchię tych obiektów i odpowiednie właściwości.

Jako punkt odniesienia przyjmijmy następujący wykres liniowy posiadający jedną serię danych.

W rozwiązaniu, które poniżej musimy wykorzystać następujące obiekty i ich właściwości:

1. Obiekt Chart, czyli wykres, i jego właściwość:
2. Series, czyli serię danych wykresu, oraz jej właściwość
3. Formula, zwracającą formułę tworzącą referencję do zakresu danych.

Właściwy kod niezbędny do odnalezienia poszukiwanego zakresu wraz z dodatkowymi komentarzami znajduje się poniżej.

view sourceprint?

01	Sub GetSourceCellsAddress()

02

03	'wykorzystujemy zmienną obiektową,

04	'tworzymy referencję do pierwszego wykresu w arkuszu

05	Dim CH As Chart

06	Set CH = ActiveSheet.ChartObjects(1).Chart

07

08	'zmienna obiektowa wskazująca serię danych wykresu

09	'(pierwszą i w naszym wypadku jedyną)

10	Dim SC As Series

11	Set SC = CH.SeriesCollection(1)

12

13	'to czego tak na prawdę teraz poszukujemy to

14	'formuła dla serii danych

15	Dim strFormula As String

16	strFormula = SC.Formula

17	'test formuły:

18	Debug.Print strFormula

19	'wynik dla przykładu:

20	'=SERIE(Arkusz1!$B$1;Arkusz1!$A$2:$A$7;Arkusz1!$B$2:$B$7;1)

21

22	'w praktyce poszukujemy fragmentu formuły, trzeciego parametru

23	'który odpowiada za obszar danych, ty wykorzystamy kilka

24	'podstawowych tekstowych funkcji VBA

25	Dim strRangeFromFormula As String

26	strRangeFromFormula = Mid(strFormula, _

27	InStrRev(strFormula, "!") + 1, _

28	InStrRev(strFormula, ",") - InStrRev(strFormula, "!") - 1)

29	'test poszukiwań

30	Debug.Print strRangeFromFormula

31	'wynik: $B$2:$B$7

32

33	'poszukiwany zakres zaznaczymy więc tak

34	Range(strRangeFromFormula).Select

35

36	'*kod bonusowy- wyjaśnienie poniżej

37

38

End Sub

A co jeżeli chcielibyśmy odnaleźć kolejne elementy, punkty naszego wykresu i referencję do zakresu dla każdego z nich? W tym celu w miejscu oznaczonym gwiazdką w powyższym przykładzie musimy wstawić poniższy kod.

view sourceprint?

1	'w celu odczytania kolejnych punktów wykresu w naszym zakresie komórek

2	'-wykonamy tą operację z wykorzystaniem prostej pętli

3	Dim rngPT As Range

4	For Each rngPT In Range(strRangeFromFormula)

5	Debug.Print rngPT.Address

6	'wynik to kolejno $B$2, $B$3, $B$4, itd...

7	Next rngPT

Zaokrąglanie liczb- funkcja Round vs. UDF

W dobie operacji finansowych wykonywanych dla jednostek wyrażanych w czterech, pięciu miejscach po przecinku zaokrąglanie wyników może sprawiać pewien problem. Szczególny problem pojawia się w momencie, gdy sięgamy po standardową, wbudowaną funkcję VBA Round. Okazuje się bowiem, że funkcja ta nie zaokrągla w sposób jaki oczekujemy. Zobrazuje to poniższy przykładowy kod:

view sourceprint?

1	Debug.Print Round(0.515, 2) '>> 0,52

2	Debug.Print Round(0.525, 2) '>> 0,52

3	Debug.Print Round(0.535, 2) '>> 0,54

4	Debug.Print Round(0.545, 2) '>> 0,55

5	Debug.Print Round(0.555, 2) '>> 0,56

6	Debug.Print Round(0.565, 2) '>> 0,56

7	Debug.Print Round(0.575, 2) '>> 0,57

8	Debug.Print Round(0.585, 2) '>> 0,58

Jak widać zwracane wynik są w niektórych sytuacjach lekko zaskakujące. Teoretycznie bowiem obowiązuje tu zasada, iż w sytuacji, gdy zaokrąglana wartość wynosi 5 (jak w każdym powyższym przypadku) to zaokrąglenie w górę nastąpi o ile poprzednia liczba jest nieparzysta, oraz w dół- gdy poprzednia liczba jest parzysta. Jak widać nie w każdym przypadku jest to prawdziwe.

Jeżeli więc potrzebujemy klasycznej techniki zaokrąglania to niezbędne jest stworzenie własnej funkcji zaokrąglającej. Poniżej przykład takie funkcji:

view sourceprint?

01	Public Function RoundUDF(Wartosc As Double, _

02	Optional MiejscPoPrzecinku As Integer = 0) As Double

03

04	On Error GoTo ErrHandler

05

06	RoundUDF = Round((Wartosc * (10 ^ MiejscPoPrzecinku)) + 0.5, 0) / _

07	(10 ^ MiejscPoPrzecinku)

08

09	Exit Function

10	ErrHandler:

11	MsgBox Err.Number & vbNewLine & Err.Description

12

13	End Function

Wyniki działania naszej funkcji zaokrąglającej prezentuje poniższy przykład:

view sourceprint?

1	Debug.Print RoundUDF(0.515, 2) '>> 0,52

2	Debug.Print RoundUDF(0.525, 2) '>> 0,53

3	Debug.Print RoundUDF(0.535, 2) '>> 0,54

4	Debug.Print RoundUDF(0.545, 2) '>> 0,55

5	Debug.Print RoundUDF(0.555, 2) '>> 0,56

6	Debug.Print RoundUDF(0.565, 2) '>> 0,57

7	Debug.Print RoundUDF(0.575, 2) '>> 0,58

8	Debug.Print RoundUDF(0.585, 2) '>> 0,59

Łączenie tekstów- ampersand (&) vs. plus (+)

Łączenie tekstów to powszechne działanie w VBA. Teoretycznie do dyspozycji mamy dwa znaki złączające: ampersand: & oraz plus:+. W praktyce jednak nie każdy zdaje sobie sprawę z faktu, że w pewnych okolicznościach zamienne zastosowanie łączników da odmienne wyniki. I choć zagadnienie to dotyczy szczególnie operacji w środowisku Access VBA myślę, że warto pamiętać o różnicach szczególnie gdy pracować będziemy ze zmiennymi.

Ampersand łączyć będzie tekst w każdych okolicznościach i niezależnie od bieżącej wartości przechowywanej w zmiennej.

Plus łączyć będzie teksty tak długo jak zmienne będą przechowywać jakąkolwiek wartość, jeżeli jednak jedna ze zmiennych przechowywać będzie wartość Null to wynikiem złączenia z wykorzystaniem operatora plus również będzie Null.

Różnicę w działaniu operatorów najprościej będzie zaprezentować na poniższym przykładzie gdzie wykorzystane zostały znaki łączenia tekstu w pracy ze zmiennymi, w tym ze zmienną o wartości Null.

view sourceprint?

01	Sub LaczenieTekstow()

02

03	Dim A As String

04	Dim B As String

05	Dim C As Variant

06

07	A = "Imię"

08	B = "Nazwisko"

09

10	Debug.Print A & B   '>>ImięNazwisko

11	Debug.Print A + B   '>>ImięNazwisko

12	Debug.Print A & C   '>>Imię

13	Debug.Print A + C   '>>Imię

14

15	'do tego momentu C miało domyślną wartość równą vbNullString

16

17

C = Null

18	Debug.Print A & C   '>>Imię

19

20	Debug.Print A + C   '>>Null !!!

21	Debug.Print C + A   '>>Null !!!

22

23	Debug.Print A & B & C   '>>ImięNazwisko

24	Debug.Print A + B & C   '>>ImięNazwisko

25	Debug.Print A & B + C   '>>Imię

26

27	Debug.Print C + A + B   '>>Null !!!

28

29

End Sub